Handhaving illegaal kansspelaanbod

De Ksa is verantwoordelijk voor het bestrijden van illegaal kansspelaanbod in Nederland.

Het gaat daarbij om illegaal online aanbod via bijvoorbeeld websites, apps en/of sociale mediakanalen. Daarnaast gaat het om de bevordering daarvan, door reclame te maken (affiliates) of betaal- of hostingdiensten te leveren.

De Ksa treedt ook handhavend op met betrekking tot het illegale fysieke aanbod van kansspelen, variërend van het exploiteren van speelautomaten tot bingo’s of loterijen. De Ksa werkt bij de bestrijding van het fysieke illegale aanbod samen met andere partijen (zoals gemeenten en politie).

Websites

De Ksa doet sinds de opening van de legale online markt in 2021 periodiek (voor)onderzoek bij een groot aantal websites om te kijken of er sprake is van illegaal online aanbod. In 2023 gebeurde dit 95 keer. Naar 25 aanbieders, waarvan sommige met meerdere websites, startte de Ksa een vervolgonderzoek.

De Ksa monitort voortdurend het webverkeer en sociale media op illegale online aanbieders en trekt signalen na. Net als in 2022 bleek dat wanneer de Ksa dreigt met een last onder dwangsom (LOD), door een voornemen last onder dwangsom (VLOD) naar de aanbieder te sturen, veel illegale aanbieders direct op zwart gaan. In 2023 stuurde de Ksa vijftien aanbieders een dergelijk voornemen. In 5 gevallen staakten aanbieders direct daarna hun aanbod in Nederland. Aan vijf aanbieders legde de Ksa daadwerkelijk een LOD op. Daarvan staakten twee aanbieders alsnog hun aanbod. Het beeld dat hieruit kan worden opgemaakt is dat de LOD een effectief instrument is in het stoppen van illegaal aanbod.

In 2023 zijn 6 boeterapporten opgesteld. Er zijn in 2023 4 boetes opgelegd wegens illegaal online aanbod met een totale hoogte van bijna 29 miljoen euro. De opgelegde boetes zijn gebaseerd op het aangepaste boetebeleid van de Ksa dat vanaf 1 oktober 2021 geldt.

_{*  Afwijkend aantal in verband met een project waarin alle websites die sinds de opening van de markt zijn onderzocht nogmaals onderzocht zijn.}

Ook in 2023 werden op sociale mediaplatformen als Meta (Facebook en Instagram) illegale kansspelen aangeboden, vaak in de vorm van illegale loterijen of bingo-evenementen. Wat opvalt, is dat de Ksa dit jaar ook meldingen binnen kreeg over het bevorderen en organiseren van kansspelen op TikTok. In 2023 heeft de Ksa de nodige stappen ondernomen om ook deze meldingen te kunnen onderzoeken en het illegale aanbod op TikTok aan te kunnen pakken.

In 2023 heeft de Ksa daarnaast onderzoek verricht naar hybride vormen van illegaal kansspelaanbod; online werden op sociale media loterijen of bingo’s aangekondigd die vervolgens op locatie plaatsvonden. Dit is een opvallende trend te noemen waar de Ksa ook in 2024 scherp op blijft.

De Ksa werkt inmiddels met een aangepaste werkwijze voor het onderzoeken van meldingen van kansspelen op sociale media. Deze nieuwe werkwijze moet de overtreding zo snel mogelijk stoppen. In 2023 is onderzoek gedaan naar 82 meldingen over aanbod van illegale kansspelen via sociale media. In vijftig gevallen werd een (vermoedelijke) overtreding vastgesteld waarvan melding is gemaakt bij Meta. De betreffende content is in veruit de meeste gevallen direct verwijderd.

Bij het tegengaan van illegale online kansspelen richt de Ksa zich vooral op de aanbieder zelf om de overtreding te stoppen. Daarnaast richt de Ksa zich op bevorderaars die illegaal kansspelaanbod faciliteren, zoals affiliates en betaal- en internetdienstverleners.

Om deze aanpak verder te professionaliseren heeft de Ksa in 2023 onderzoek gedaan naar de verschillende vormen van bevorderen en hoe deze zich tot elkaar en de aanbieder verhouden.

Optreden kan bijvoorbeeld door het vorderen van inlichtingen over een aanbieder, of door het geven van een bindende aanwijzing aan een bevorderaar. Daarmee kan de Ksa bevorderaars opdragen om hun bijdrage aan illegale kansspelen te stoppen. Ook wordt er naar aanleiding van het onderzoek nauwer samengewerkt met diverse betaal- en internetdienstverleners om illegale activiteiten tegen te gaan.

Online aanbieders maken gebruik van affiliate websites. Via zo’n website wordt publiek doorgestuurd naar een gokwebsite, bijvoorbeeld via een banner of een link. De affiliate websites krijgen betaald voor de klanten die ze doorloodsen naar illegale gokwebsites.

In 2023 heeft de Ksa twee thematische projecten uitgevoerd die zich richtten op het bestrijden van affiliates. Het eerste project richtte zich op affiliates die bij het promoten van illegaal online kansspelaanbod de focus hebben op (extra) kwetsbare personen. In dit project zijn 8 websites onderzocht en in 4 gevallen werd daadwerkelijk een overtreding vastgesteld.

Het tweede project richtte zich op het verbod op ongerichte reclame voor online kansspelen, dat op 1 juli 2023 is ingegaan. De Ksa verwachtte een mogelijke overstap van affiliates van legaal aanbod naar illegaal aanbod. In dit project zijn 23 websites onderzocht, waaronder affiliate websites en online nieuwsbladen. Daarbij werd in 10 gevallen een overtreding vastgesteld. De betreffende online nieuwsbladen zijn telefonisch benaderd en hebben een brief ontvangen waarin zij zijn gewezen op hun rol en de zorgen van de Ksa over deze situatie. De nieuwsbladen waren zelf niet direct in overtreding, maar de Ksa vindt het onwenselijk dat het publiek via deze kanalen wordt doorverwezen naar affiliates die reclame maken voor illegale kansspelen. Verder werd er richting 5 affiliates een LOD-procedure gestart, waarna het bevorderen van illegaal kansspelaanbod in 3 gevallen direct werd gestaakt. In de gevallen waarbij het bevorderen niet werd gestaakt of de aanbieder van de affiliate website niet kon worden achterhaald, werd het traject van de bindende aanwijzing richting de internetdienstverleners van de betreffende websites gestart.

Begin 2023 is er naar aanleiding van een in 2022 opgesteld boeterapport een boete opgelegd van 675.000 euro aan een aanbieder van affiliate websites.

De Ksa schreef in 2022 meerdere betaaldienstverleners aan die bij onderzoek werden aangetroffen op illegale kansspelwebsites. De overtreders kregen de waarschuwing om deze dienstverlening te staken. De Ksa bleef deze partijen in 2023 actief monitoren. De betaalmethodes bleken niet meer inzetbaar te zijn op illegale websites. Sancties bleven hier dan ook tot dusver uit.

Daarnaast heeft de Ksa de samenwerking opgezocht met verschillende partijen in het betalingsverkeer, zoals Mastercard, Visa en Currence (iDeal). De Ksa maakte met deze partijen afspraken over het melden van activiteiten van hun diensten bij illegaal kansspelaanbod en over informatie-uitwisseling met de Ksa. In twee onderzoeken heeft de Ksa na een informatieverzoek bruikbare informatie verkregen.

In 2023 heeft de Ksa daarnaast in zeven onderzoeken crypto ingezet als betaalmiddel. Hiermee was het voor de Ksa mogelijk om lopende onderzoeken voort te zetten waar geen andere betaalmiddelen beschikbaar waren.

Fysiek

De Ksa heeft in 2023 regelmatig opgetreden in het fysieke domein en heeft daarnaast sinds halverwege 2023 vaker ondersteuning geleverd aan partners, vooruitlopend op het nieuwe handhavingsbeleid fysieke illegale kansspelen. De Ksa is hierdoor zichtbaar geweest in het land. Dit was te merken aan bijvoorbeeld mediaberichtgeving en aan een hoger aantal ondersteuningsverzoeken van partners.

Handhavingsbeleid fysieke illegale kansspelen

Per 1 december 2023 is het nieuwe handhavingsbeleid ingegaan voor fysieke illegale kansspelen. Met dit beleid wil de Ksa een actieve(re) en zelfstandige rol vervullen en meer zelf doorpakken in het fysieke domein. Daarnaast wil de Ksa haar partners (o.a. gemeenten en politie) meer duidelijkheid verschaffen over hoe zij optreedt in het fysieke domein en op welke manier zij hen ondersteuning biedt bij onder andere de integrale aanpak van ondermijning. Daarnaast is in het handhavingsbeleid opgenomen hoe de Ksa sanctionerend optreedt bij vastgestelde overtredingen tijdens een ondersteuningsactie of een zelfstandig onderzoek.

Regiofunctie

In het fysieke domein werkt de Ksa met regio-inspecteurs. Zij onderhouden structureel contact met de partners op lokaal en regionaal niveau. In 2023 werden alle Regionale Informatie- en Expertisecentra (RIEC’s)* bezocht en zijn regio-inspecteurs aangeschoven bij verschillende ondermijningstafels ten behoeve van samenwerking en ondersteuning. Het doel hiervan is om de bekendheid van de Ksa bij de belangrijkste partners te vergroten en om in die samenwerking en ondersteuning een actieve bijdrage te leveren aan de integrale aanpak van ondermijning.

Deze contacten leveren meerdere voordelen op, vooral doordat de RIEC’s zorgen voor de juiste contactpersonen in de gemeenten. Hierdoor kunnen meldingen van illegale kansspelen op een efficiënte manier worden verwerkt en kan snel in contact worden gekomen met externe partners binnen de regio.
_{* Het gaat om tien RIEC’s, één in elke politieregio.}

Ondersteuning partners

In 2023 heeft de Ksa diverse vormen van ondersteuning geleverd aan haar partners in de regio’s. Deze ondersteuning bestond – onder meer – uit advisering over een casus, advisering voor of na een actie van een partner, het opmaken van een deskundigenrapportage of aanwezigheid van een inspecteur van de Ksa bij een actie. In 2023 is er bij acties van onze partners 47 keer ondersteuning geleverd.

Inspecteurs van de Ksa hebben in 2023 tien keer ter plaatse meegedaan met een integrale ondermijningsactie of ondermijningsweek van een partner. Actieve participatie door de Ksa in ondermijningsacties heeft bovendien een preventief effect op (potentiële) organisatoren en spelers. In 2023 zijn er acties geweest in samenwerking met onder meer verschillende gemeenten, de politie, de FIOD, het UWV en de NVWA. Meer specifiek zijn er in 2023 gecoördineerde acties uitgevoerd in samenwerking met onder andere het Haags Economisch Interventie Team, de ondermijningsbrigade van de gemeente Amsterdam en de gemeente Enschede.

Zelfstandige onderzoeken

Op het gebied van illegaal fysiek aanbod heeft de Ksa in 2023 ook zelfstandig onderzoek gedaan. Zo is een grootschalige illegale bingo onderzocht. In het verleden was al waarschuwend opgetreden tegen de desbetreffende organisatoren. Toen de Ksa aanwijzingen kreeg dat deze organisatoren opnieuw een illegale bingo zouden organiseren, heeft de Ksa een actie uitgevoerd tijdens een illegale bingoavond waarbij circa 250 personen aanwezig waren.

Verder zijn er 31 zelfstandige onderzoeken gedaan na intrekking, weigering of niet (tijdige) verlenging van exploitatievergunningen voor speelautomaten (artikel 30h van de Wok). In die gevallen wordt gecontroleerd of er mogelijk toch (illegale) automaten zijn opgesteld.

Inbeslagneming

Tijdens ondersteuningsacties, integrale acties en zelfstandige onderzoeken zijn 83 voorwerpen (zoals speelautomaten, loten, laptops, printers, prijzen en andere voorwerpen die gebruikt worden voor illegale kansspelen) in beslag genomen. Zo werden bij het hiervoor genoemde illegale bingo-evenement prijzen in beslag genomen. Bij sommige voorwerpen worden kosten gemaakt voor het vervoeren, opslaan en/of vernietigen hiervan. Deze kosten worden zoveel mogelijk verhaald op de overtreders. In 2023 heeft dit geresulteerd in 5 besluiten tot kostenverhaal.