Hoe wordt geluksgevoel gemeten bij winnaars van loterijen? Dit onderzocht Amarins Veringa voor haar bachelorscriptie Winning big but not Feeling Better? Explaining Counterintuitive Findings in Happiness Research Using Response Shift waarmee zij de Kansspelautoriteit Scriptieprijs 2020 won.
'Een deel van de huidige literatuur suggereert dat mensen niet gelukkiger zijn na het winnen van een loterij', zegt Veringa. 'Althans, dat is wat winnaars zelf aangeven op vragenlijsten. Ik vond dat een interessant vraagstuk. Je zou denken dat mensen juist wel gelukkiger worden van het winnen van een loterij. Geld winnen is immers de drijfveer om mee te doen. En er is in de wetenschap al vaak aangetoond dat er een positieve relatie is tussen geld en geluk.’
Amarins Veringa, winnaar van de Kansspelautoriteit scriptieprijs 2020
Jezelf vergelijken met andere groepen
Veringa bestudeerde de literatuur over dit onderwerp en keek of dit niet gelukkiger zijn te verklaren was vanuit de methodologie. 'Het is waarschijnlijk dat er veranderingen in interne processen optreden na het winnen van een loterij. In de methodologie noemen ze dit response shifts. Zo kan de loterijwinst zorgen voor een nieuw hoogtepunt van geluk, waarmee het dagelijks geluk voortaan wordt vergeleken. Stel dat iemand zijn dagelijkse geluk een 7 op een schaal van 1 tot 10 geeft. Een jaar later wint hij de loterij. Het moment van winnen is misschien wel een nieuw hoogtepunt in geluk ooit voor deze persoon. De 10 op de schaal gaat dan dus wat anders betekenen. Die verandering in interne standaarden heet rekalibratie. Als deze persoon 3 jaar later opnieuw gevraagd wordt hoe gelukkig hij nu is, vergelijkt hij zijn geluk met de nieuwe schaal waarop de 10 symbool staat voor zijn geluk op het moment van winnen. Na even nadenken besluit hij dan dat zijn dagelijkse geluk nu, drie jaar na het winnen, een 7 is. Zijn geluk is dus zowel voor als na het winnen een 7, maar de schaal is ondertussen veranderd. Op papier heeft de som geld dan geen invloed gehad op zijn geluk, maar hoe moeten onderzoekers dat interpreteren? Betekent het dat de loterijwinnaar inderdaad niet gelukkiger werd van het geld, omdat hij dat zelf aangeeft en alleen iemand zelf kan bepalen hoe gelukkig hij is? Of is zijn geluk voor en na het winnen niet meer goed te vergelijken en moeten we daarvoor proberen te corrigeren in het onderzoek?'
Vervolgonderzoek nodig
Vervolgonderzoek naar het onderwerp is hard nodig, zegt Veringa. 'Ik zou dat zelf ook graag doen. Ik ben nu bezig met een master methodologie & statistiek. In die studie leer je statistische technieken om dit soort interne processen te onderzoeken. Ik heb nog geen onderwerp voor mijn masterscriptie, maar als er voldoende data beschikbaar zijn lijkt me dat een erg leuk onderwerp.'