‘Gokzuilen verweven met zware misdaad’

Daarom moet er een combinatieteam komen van Kansspelautoriteit, politie en de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD)/Belastingdienst, dat grootschalig opsporingsonderzoek doet naar gokzuilen. Dat concluderen twee onderzoekers, waaronder de Tilburgse hoogleraar criminologie Toine Spapens, in hun boek dat in december 2015 verscheen.

Spapens deed driekwart jaar samen met collega-onderzoeker Monique Bruinsma onderzoek naar het fenomeen gokzuilen. Dat zijn computers waarop illegale sportweddenschappen worden afgesloten. Ze staan in overwegende mate in cafés die worden geëxploiteerd door personen met een Turkse achtergrond.

Forse omvang

Uit het onderzoek blijkt dat in Nederland in vijf jaar tijd op 446 locaties gokzuilen zijn aangetroffen, daarnaast zijn er nog eens 388 signalen over locaties waar gokzuilen zouden staan. De exploitanten en organisatoren van gokzuilen zijn ook veelal betrokken bij vormen van zware misdaad, zoals witwassen, oplichting, bedreiging, georganiseerde vormen van fraude, harddrugs en softdrugs.

Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de Kansspelautoriteit, die het tegengaan van gokgerelateerde illegaliteit en criminaliteit als prioriteit heeft. Het onderzoek laat ook zien dat de gokzuilen snel innoveren. Waar enige jaren geleden nog desktop computers nodig waren, is nu al een losse smartphone van een horeca-uitbater voldoende? voor gokexploitatie.

‘A la België’

Volgens Spapens en Bruinsma worden gokzuilen teveel als een op zichzelf staande illegale activiteit gezien. De Kansspelautoriteit heeft niet de juridische bevoegdheden om grootschalig op te treden, terwijl het wel een landelijk beeld van de problematiek heeft. De onderzoekers pleiten daarom voor een opsporingsteam bij de politie, zoals dat soortgelijk in België actief is. In een lichtere variant kan een rechercheteam of combinatieteam met de FIOD en de Belastingdienst worden gevormd.

De onderzoekers noemen de Regionale Informatie- en Expertisecentra (RIEC) als natuurlijke samenwerkingspartners. Maar de Kansspelautoriteit ervaart dat informatie-uitwisseling met de RIEC’s beter kan. In Engeland & Wales is de evenknie van de Kansspelautoriteit juist wel aangesloten bij een gelijksoortige organisatie waardoor informatie beter kan worden uitgewisseld.

Turkse herkomst

De ondernemingen waar gokzuilen worden gevonden, zijn in overgrote meerderheid in handen van mannen van Turkse herkomst. Deze lokaal populaire plekken trekken vaak ook ‘lichtere criminelen’ uit de buurt aan. Het gokken wordt door bezoekers bovendien gezien als een sociale activiteit, die ook nog eens statusverhogend werkt.

Ook de tussenpersonen die de gokzuilen plaatsen, hebben in meerderheid een Turkse achtergrond.

Samenwerking

De Kansspelautoriteit is blij met het gedegen onderzoeksrapport. De aanbevelingen tot samenwerking neemt de toezichthouder op de gokindustrie graag over. 'De aanbevelingen voor bestrijding van gokzuilen zijn nuttig. Wij zien intensievere samenwerkingen met andere opsporingsinstanties zeker zitten. De Turkse spelers roepen we op om niet via deze gokzuilen te spelen. Je financiert er de misdaad mee. Terwijl er een legaal alternatief beschikbaar is.'