17 juli 2014
De licentievergoeding aan Novamedia B.V. is aan de lage kant, en de directievergoeding voor bestuurders van de Nationale Postcode Loterij is marktconform. In de relatie tussen de loterij en stichting DOEN zijn geen concrete problemen geconstateerd. De Nationale Postcode Loterij gaat wel aan de slag met een aanbeveling over haar inkoopbeleid, evenals met een statutenaanpassing rondom stichting DOEN om mogelijke belangenverstrengeling verder uit te sluiten.
Dat is in lijn met de conclusies van twee onderzoeken die in opdracht van de Kansspelautoriteit zijn verricht bij de loterij. De onderzoeken zijn uitgevoerd door twee onderzoeksbureaus: Allen & Overy (pdf, 1 MB) en KPMG (pdf, 2.6 MB). Zowel over de werkwijze als de conclusies is uitvoerig hoor- en wederhoor toegepast door de onderzoekers. De conclusies zijn overgenomen door de Kansspelautoriteit, waarna toezeggingen zijn gedaan door de Nationale Postcode Loterij.
Marktconform
Uit het onderzoek naar de licentie- en managementovereenkomst tussen de loterij en Novamedia B.V. blijkt dat de hoogte van de vergoeding voor directievoering redelijk en marktconform is. De hoogte van het percentage van de licentievergoeding is eerder aan de lage kant, dan aan de hoge kant. Daarmee is het percentage marktconform. Het percentage is beoordeeld ten opzichte van vergelijkbare overeenkomsten in de media- en entertainmentindustrie. Binnen de loterijmarkt is een dergelijke vergelijking niet te maken, aangezien het concept van de Nationale Postcode Loterij uniek is.
Inkoop
Een conclusie van het onderzoek is dat de vergoeding voor besparing op inkoopkosten wel relatief hoog is. Het gaat hierbij om het behalen van inkoopvoordelen op prijzen in natura en IT-systemen. Een aanbeveling in het onderzoeksrapport luidt: sluit wat betreft de inkoop een aparte overeenkomst af, los van de licentie- en managementovereenkomst.
De Nationale Postcode Loterij heeft toegezegd met dit advies aan de slag te gaan.
Richtsnoer
Naar aanleiding van dit onderzoek zal de Kansspelautoriteit vanaf 2015 aan alle loterijvergunninghouders zogenoemde richtsnoeren opleggen over de vergunningsvoorwaarde, dat een loterij alleen ‘noodzakelijke kosten' mag maken. Dit begrip is nu niet verder uitgewerkt in vergunning of jurisprudentie, wat de beoordeling hiervan bemoeilijkt.
Statuten DOEN
Uit het tweede onderzoek blijkt dat de zogenoemde ‘governance' tussen stichting DOEN en de Nationale Postcode Loterij niet in strijd is met geldende regelgeving. Ook zijn er geen concrete problemen geconstateerd. Een signaal over een mogelijke onregelmatigheid bij een project is onderzocht, maar uit niets is gebleken dat dit toendertijd bij dit project of nadien bij andere projecten zich heeft voorgedaan. Wel is gebleken dat er verwevenheid in de praktijk is en dat dit kan leiden tot een kans op belangenverstrengeling. In het onderzoeksrapport staan aanbevelingen tot aanpassing van statuten om mogelijke belangenverstrengeling nog verder uit te sluiten.
Hoewel een juridische basis vanuit de wet of een vergunning ontbreekt om als autoriteit een statutenwijziging bij een begunstigde van een loterij op te leggen, wordt het onderzoekadvies over de statutenwijziging overgenomen door de Nationale Postcode Loterij en Stichting DOEN.
Achtergrond
De Kansspelautoriteit verstrekt vergunningen en ziet toe op de naleving van de wet- en regelgeving en vergunningsvoorschriften door vergunninghouders. Een belangrijke pijler hierbij is de bescherming van de consument. Als de vergunning is verleend door de autoriteit, kan de consument er vanuit gaan dat het spel betrouwbaar is en dat conform de vergunningsvoorwaarden bij de Nationale Postcode Loterij minimaal 50% van ieder verkocht lot naar de goede doelen gaat en de overige opbrengst aan prijzen en kosten wordt besteed. Mede om de afdracht aan de goede doelen te waarborgen, ziet de Kansspelautoriteit er tevens op toe dat de vergunninghouder alléén noodzakelijke kosten maakt.
Vanuit deze perspectieven kondigde de Kansspelautoriteit in december 2012 bij de verlening van een nieuwe, tweejarige loterijvergunning aan, twee onderzoeken aan. Eén naar de licentie- en managementovereenkomst met Novamedia B.V. en één naar de zogenoemde governancestructuur van de stichting DOEN, een van de beneficienten van de Nationale Postcode Loterij.
De Nationale Postcode Loterij heeft met Novamedia B.V. een licentie- en managementovereenkomst en betaalt daarvoor een vergoeding. Dit is voor het grootste gedeelte een vergoeding voor het gebruik van het merk en het format van de Nationale Postcode Loterij, een vergoeding voor directievoering en een vergoeding voor het realiseren van een besparing op inkoopkosten. Deze vergoeding is in 1998 op basis van onafhankelijk onderzoek vastgesteld op 2,05% van de omzet en is nu na uitvoerig onderzoek door accountantsbureau KPMG opnieuw beoordeeld.
Het onderzoek naar de relatie tussen de Nationale Postcode Loterij en stichting DOEN is uitgevoerd door Allen & Overy. Aanleiding voor het onderzoek was bij het publiek voorkomen dat door de banden tussen Nationale Postcode Loterij en de stichting DOEN, bij het publiek de indruk van belangenverstrengeling ontstaat.