Waarom raken sommige mensen gokverslaafd en anderen niet? Bachelor-student Channah Osinga (23) analyseerde (onder meer) data van 28 gokverslaafden. De conclusie is dat mensen die gevoelig zijn voor het ontwikkelen van een gokverslaving, te zeker zijn van hun zaak. Dat treedt met name op als er iets te winnen valt.
Tijdens haar afstudeerstage op de afdeling psychiatrie van het Amsterdam Medisch Centrum kreeg Channah Osinga de beschikking over de data van 28 gokverslaafden en 29 mensen die lijden aan een obsessieve compulsieve stoornis (OCS) en een controlegroep van gezonde mensen. In haar scriptie beschrijft ze de analyse van die data.
'OCS is in zekere zin het tegenovergestelde van een gokverslaving', zegt Channah. 'Mensen met OCS zijn te weinig zeker. Als ze bijvoorbeeld het licht in een kamer uit deden, weten ze dat even later niet meer zeker. Of ze denken dat ze de auto op slot deden, maar als ze de hoek om zijn gaan ze terug om dat nog een keer te checken. Ze vertrouwen hun eerder gemaakte keuzes niet. Bij mensen die gokverslaafd zijn, verwachtten we het tegenovergestelde: overmoedigheid. Interessant genoeg waren ze dat alleen als er iets te winnen viel. Het lijkt er dus op dat mensen met een gokverslaving gevoelig zijn voor beloningen en zichzelf vooral overschatten in een omgeving die gokgedrag uitlokt, een omgeving met zogenoemde ‘gok-cues’. De overmoedigheid was alleen te zien in het gedrag, in de hersenen werd geen afwijkende activiteit waargenomen.'
Een mogelijke verklaring hiervoor is dat de patiëntgroepen relatief klein waren waardoor het lastig is om een effect te vinden. Deze studie was een eerste poging om de neurale basis van zekerheid bij zowel gokverslaafden als mensen met OCS te onderzoeken. Verder onderzoek is noodzakelijk voor consistent bewijs.
Ontwikkeling therapie
Bij wetenschappelijk onderzoek is vaak de vraag: wat kunnen we hier in het dagelijks leven mee? Voor Channah is het bij dit onderwerp duidelijk. Als grootschaligere vervolgstudies ook de overmoedigheid bevestigen, zijn er wellicht mogelijkheden voor het ontwikkelen van een gedragstraining waarin mensen leren om te gaan met té zeker zijn van hun zaak. 'Zo’n therapie kan mensen helpen.'
Channah Osinga volgde haar opleiding aan de Universiteit van Amsterdam, Faculty of Science. Inmiddels doet ze aan dezelfde faculteit de master Brain and Cognitive Sciences.