Vragen over speelautomaten in de horeca

Nee, dat mag niet. Een restaurant mag wel reclame maken voor zijn gerechten, maar niet voor de eventuele aanwezigheid van kansspelautomaten. Hetzelfde geldt voor een café: reclame voor het café mag, maar niet voor de kansspelautomaten die daar staan opgesteld.

Er moet toezicht gehouden kunnen worden. Kansspelautomaten moeten daarom staan op een plek waar het personeel goed zicht heeft op de automaten.

Een samengestelde inrichting is een laagdrempelige inrichting waarbinnen afgescheiden delen hoogdrempelig zijn. Het doel van deze afscheiding is te voorkomen dat bezoekers van het laagdrempelige deel gedwongen worden het hoogdrempelige deel te betreden, en zo met kansspelautomaten in aanraking komen. De ratio achter dit onderscheid is het streven om kansspelautomaten uit de buurt te houden van plaatsen waar jongeren eenvoudig binnenlopen of die veelvuldig door jongeren bezocht worden.

Twee voorwaarden

In het hoogdrempelige deel van een samengestelde inrichting mogen kansspelautomaten staan onder twee voorwaarden:

• er moet voldoende afscheiding zijn tussen het laagdrempelige en hoogdrempelige gedeelte. Een plantenbak of een laag hekje ter afscheiding is niet genoeg. Wat wel genoeg is, is ter beoordeling van de gemeente;
• het laagdrempelige deel moet op zichzelf staan. Dit wil zeggen dat voor toiletbezoek, het bereiken van de garderobe, het betalen van de rekening et cetera het betreden van het hoogdrempelige deel niet noodzakelijk is.

Hieronder drie voorbeelden van opstelplaatsen die in beginsel niet voldoen aan de voorwaarden.

Ja dat klopt. Daaronder wordt verstaan een ‘geheel van warme gerechten die ten minste bestaan uit de volgende drie, niet met elkaar gemengde bestanddelen: vis, vlees, gevogelte of wild (eventueel te vervangen in geval van een vegetarisch menu); groente; en aardappelen, rijst of meelspijzen’. De Wet op de kansspelen is echter van 1964; algemeen geaccepteerd is dat er een categorie restaurants is die geen traditionele maaltijden serveren, maar die toch als restaurant zoals bedoeld in de Wet op de kansspelen kunnen worden beschouwd. Een aanwezigheidsvergunning voor kansspelautomaten mag daarom in beginsel niet worden geweigerd omdat er geen driecomponentenmaaltijd wordt geserveerd. De andere criteria voor hoogdrempelig zijn:

• een vergunning in het kader van de Drank- en Horecawet;
• geen andere activiteiten ontplooien dan café of restaurant;
• en de activiteiten moeten in belangrijke mate gericht zijn op personen ouder dan 18 jaar.

Aan al deze criteria moet worden voldaan om als hoogdrempelig te kunnen worden bestempeld.

De snackbar, een sportkantine en het jeugdcentrum zijn de bekendste laagdrempelige gelegenheden. Het College van Beroep voor het bedrijfsleven, op een aantal rechtsterreinen de hoogste bestuursrechter, heeft een keur aan uitspraken gedaan waaruit blijkt wat nog meer laagdrempelige inrichtingen zijn. Een opsomming: een restaurant met een mogelijkheid tot afhalen; een café met biljart- en snookeractiviteiten; restaurant met bowling; discotheek; kantine/snackbar op campingterrein; kegelhuis; coffeeshop; broodjeszaak; lunchroom; grill-room; shoarmazaak; petit-restaurant; snookercentrum; sportcomplex; café/cafetaria; café/discotheek; gemeenschapscentrum/zalenverhuur; café/gemeenschapshuis; café/sport-evenementenhal; café/sporthal; restaurant/vergaderzaal/zwembad; cafetaria/zwembad; café/restaurant met afhaalgedeelte; kantine in sporthal; café/snookercentrum; café/restaurant/bowling; café/kegelcentrum; sporthallen/café/restaurant; tennishal/café; café/restaurant/bowlingzaal/biljartruimte; hotel/restaurant/winkel; sportcentrum met bar/restaurant/dansschool; café/camping; café/petit-restaurant; sporthal/zwembad/café.

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten schrijft in een brief aan het ministerie van Veiligheid en Justitie (18 april 2017, kenmerk ECLBR/U2017/1700285) dat deze rechtspraak ‘voldoende houvast biedt’ om aanvragen voor het mogen plaatsen van kansspelautomaten in genoemde gelegenheden af te wijzen.

Om kansspelverslaving tegen te gaan is het aantal locaties waar kansspelautomaten mogen staan teruggebracht. Sinds 2000 is het landelijk beleid dat er alleen nog kansspelautomaten in hoogdrempelige gelegenheden mogen staan. Hoewel nooit wetenschappelijk onderzoek is gedaan naar de effecten, wordt dit als een belangrijke verbetering gezien. Het aantal ingeschreven gokcliënten in de verslavingszorg daalde als gevolg van het weren van automaten uit de snackbar en cafetaria. De afname betrof vooral jonge(re) hulpzoekers.