31 januari 2022
Zoals te verwachten viel, is er in de media behoorlijk wat aandacht voor online kansspelen. De aanleiding is natuurlijk de opening van de legale online markt. De meeste items in de kranten en op radio en tv kennen een vergelijkbaar verloop. Voorstanders wijzen erop dat gokken nu eenmaal een niet weg te denken realiteit is en dat het door regulering en toezicht beter mogelijk is spelers te beschermen. Tegenstanders vrezen echter dat er veel meer mensen gaan spelen dan al het geval was en dat meer mensen gokverslaafd raken.
Zaterdag 22 januari was er bij het tv-programma Kassa een item over online gokken dat er in zekere zin uitsprong. Ik vond het een afgewogen, genuanceerd beeld geven waarin meer kanten werden belicht dan de twee hiervoor genoemde. De centrale boodschap was dat online gokbedrijven er veel aan lijken te doen om spelers te verleiden door te gaan met spelen. Zelfs leek er sprake te zijn van het richten van marketing op een jongvolwassene. Een 18-jarige speler, een marketingexpert, een ex-gokverslaafde en een wetenschapper kwamen in de uitzending aan het woord.
Het verleiden van consumenten bestaat natuurlijk al net zo lang als er handel wordt gedreven. Zichtbaar en onzichtbaar. Bij online goksites zien we dat terug door het persoonlijk maken van het online contact, doordat er verbinding wordt gezocht, er ’pop- ups’ zijn, er op de ‘juiste’ momenten gevraagd wordt of je bij wilt storten, et cetera. In algemene zin zou ik tegen kansspelaanbieders willen zeggen: zoek niet de randen op, want dat gaat zich tegen u keren. Iedereen snapt dat u in een commerciële markt opereert en dat u moet concurreren. Maar u biedt een risicovol product aan en daarmee draagt u een grote - ook maatschappelijke - verantwoordelijkheid.
In meer specifieke zin wil ik ingaan op de speellimieten. In de wet staat dat een speler, voordat hij gaat spelen, limieten in moet stellen. Dat moet hij zowel in geld (hoeveel hij maximaal wil verspelen) als in tijd (hoelang hij maximaal wil spelen) doen. De gedachte is dat een speler dan nog niet in de ban van het spel is en verstandige keuzes maakt. In het Kassa-item zagen we echter dat een speler, als hij ouder is dan 23 jaar, ook kan kiezen voor speellimieten van 24 uur per dag, 7 dagen per week en 100.000 euro per dag.
Strikt genomen doet een aanbieder hiermee niets verkeerd. Toch zou ik hierbij de aanbieders van online kansspelen willen oproepen hier snel en zorgvuldig naar te kijken. Het is misschien niet naar de letter, maar wel naar de geest van de wet om paal en perk te stellen aan de in te stellen limieten. Maatschappelijk verantwoord ondernemen heeft ook een morele kant. Ik kan me bovendien niet voorstellen dat limieten zoals hier genoemd, nodig zijn om de concurrentie van illegale goksites aan te kunnen.
Ik heb eerder gezegd: als aanbieders zelf niet voldoende verantwoordelijkheid nemen, zal op enig moment de overheid dit doen. In Zweden was dit recent het geval: daar werd het stortingslimiet verlaagd en een strengere controle op reclames afgekondigd. Mijn voorzichtige taxatie is dat we in Nederland ook wel eens die weg op zouden kunnen gaan. Als aanbieders niet meer verantwoordelijkheid nemen, natuurlijk.
René Jansen