9 maart 2021
Als gevolg van de coronamaatregelen zijn de deuren van speelhallen, speelcasino’s en horecalocaties met speelautomaten het afgelopen jaar overwegend dicht geweest – en deze situatie duurt nog voort. Een uiterst vervelende omstandigheid. In dit verband is een aantal vragen te bedenken. Zoals: kreeg het illegale kansspelaanbod meer kans? En: maakten spelers meer gebruik van illegaal aanbod doordat ze niet terecht konden bij legale aanbieders? En nog een: ontstonden er nieuwe vormen van illegaal aanbod? In dit blog probeer ik antwoorden te geven op deze vragen.
Feit is dat er in het afgelopen jaar relatief veel illegale pokerbijeenkomsten zijn ontdekt. Inspecteurs van de Kansspelautoriteit (Ksa) verleenden vaker dan gebruikelijk assistentie bij invallen door de politie. Maar concluderen dat er vaker illegaal gepokerd wordt, is misschien te kort door de bocht. Wellicht vielen de bijeenkomsten juist op doordat er veel mensen samenschoolden in strijd met de coronamaatregelen. Duidelijk zal zijn dat illegaal pokeren op geen enkele wijze getolereerd wordt. Er is in Nederland één vergunninghouder die pokeren om geld mag organiseren en dat is Holland Casino. Daarbuiten is er geen enkele controle mogelijk, bijvoorbeeld op de aanwezigheid van zwart geld.
Dan het online aanbod. Dat is op dit moment in Nederland per definitie illegaal, in afwachting van het van kracht worden van de Wet Kansspelen op afstand op 1 april en de opening van de online markt op 1 oktober 2021. In tegenstelling tot wat er wordt aangenomen, zien onze inspecteurs wel een lichte verschuiving in deelname aan online kansspelen, maar niet een significante toename die je misschien zou verwachten. In de eerste lock down vielen sportweddenschappen stil, doordat ook de competities stil werden gelegd. Dat werd niet gecompenseerd door de groei in andere vormen van online kansspelen. Inmiddels is er een inhaalslag geweest bij sportweddenschappen, maar het niveau van vóór Corona is nog niet bereikt.
Wij denken dat dat voor een belangrijk deel komt doordat veel grote aanbieders zich voorbereiden op een aanvraag voor een online kansspelvergunning. Actief en gericht aanbieden aan de Nederlandse consument weegt zwaar negatief mee bij de beoordeling of een aanbieder in aanmerking komt voor zo’n vergunning. Veel aanbieders van online kansspelen zijn daarom voorzichtig. Dat neemt natuurlijk niet weg dat er een categorie brutale en ‘schaamteloze’ aanbieders van online goksites is die niet geïnteresseerd is in een Nederlandse vergunning.
Een andere categorie vormen de online bingo's en andere online kleine kansspelen. Die zijn ook per definitie illegaal: de huidige wetgeving maakt het niet mogelijk een vergunning te verlenen voor een online kansspel. Eerder maakten wij bekend dat wij in deze moeilijke tijd coulant omgaan met lokale online bingo's als ze een ideëel motief hebben. Dat is bijvoorbeeld het geval als ze bedoeld zijn om mensen uit hun isolement te halen en er geen commercieel oogmerk is. Dat is er zeker wél bij illegale (dip)loterijen via Facebookgroepen; sinds een paar maanden werkt de Ksa met Facebook samen om deze groepen zo snel als mogelijk is te verwijderen.
Wat betreft online bingo’s zien we de laatste tijd een grijs gebied ontstaan. Zo was er laatst bijvoorbeeld een kapsalon die - toen de deuren nog niet open mochten - een online bingo organiseerde. De prijzen waren gekocht bij collega-middenstanders. De eigenaar deed dat 'om bezig te blijven, contact te houden met de klanten, het helpt ons een beetje om de kosten te dekken én we kunnen reclame maken voor collega's die dat goed kunnen gebruiken'. Dit is slechts één voorbeeld; de Ksa krijgt dagelijks meldingen van, en vragen over dit soort initiatieven.
Ik zal u eerlijk vertellen: met deze laatste categorie zitten we best een beetje in onze maag. Strikt formeel mag het niet. Maar tegelijkertijd zijn bingo's als het gaat om het risico op het ontwikkelen van een kansspelverslaving, betrekkelijk onschuldig. De opzet is meestal niet om deelnemers op te lichten - in dit specifieke geval is de ondernemer slechts op zoek naar enige financiële verlichting. Het is voor de Ksa niet een heel voor de hand liggende en haalbare optie tegen veel van dit soort initiatieven op te treden. Tegelijkertijd is het niet de bedoeling dat deze ontwikkeling zich doorzet. Het aanbieden van kansspelen is niet voor niets aan regels gebonden.
Laten we ook wat dit betreft hopen dat we het coronavirus snel achter ons kunnen laten en dat ondernemers hun tijd en energie weer volop kunnen besteden aan hun eigenlijke business. Ik zou in dit verband, behalve de ondernemers, ook consumenten willen oproepen verantwoordelijkheid te nemen. Hoe sympathiek sommige initiatieven ook lijken, wees u ervan bewust dat u deelneemt aan iets dat niet mag. En vraag u ook steeds af: is hier niet iemand bezig u op te lichten? Ondertussen blijft de Ksa natuurlijk waakzaam en zal zeker optreden als er grenzen worden overschreden. De meldingen die wij binnen krijgen, worden allemaal serieus bekeken. De risico’s voor spelers staan centraal bij het maken van onze handhavingskeuzes.
René Jansen