24 november 2022
Een kleine delegatie van de Kansspelautoriteit (Ksa), waaronder ik, bracht onlangs een bezoek aan de Haagse vestiging van een landelijke keten van amusementscentra in het centrum van de Hofstad. We werden ontvangen door twee bestuurders van de Branchevereniging Family Entertainment Centers Nederland (FEC Nederland). FEC Nederland representeert circa 90 procent van de branche. Het was goed om te zien dat de eind 2020 aangekondigde toezegging van FEC Nederland dat er op termijn alleen nog behendigheidsspellen in de amusementscentra (of arcadehallen) staan, daadwerkelijk gevolg krijgt.
Voor wie de voorgeschiedenis miste: de Ksa maakte zich eerder zorgen over dit soort amusementscentra, ook wel - minder vleiend – door sommigen ‘kindercasino’s’ genoemd. De aanleiding was dat onderzoek door de Ksa had aangetoond dat er in de centra automaten stonden die erg lijken op kansspelautomaten. Het enige verschil tussen automaten in de speelautomatenhallen en die in de arcadehallen, was soms dat er uit die eerste cash geld kwam en uit de tweede fiches of bonnetjes die om te ruilen waren voor (kleinere) waardebonnen of prijzen in natura.
Het gaat in de amusementscentra voor een belangrijk deel om zogenoemde kermisautomaten. De Wet op de kansspelen maakt voor deze automaten een uitzondering. De wetgever, die dit onderdeel van de wet in 1964 maakte, had met kermisautomaten automaten op rondreizende kermissen en in pret- en vakantieparken voor ogen. Het risico op het ontwikkelen van kansspelverslaving op die plekken, werd klein geacht, omdat mensen er maar zelden en kort waren. De uitzondering houdt in dat er voor kermisautomaten geen modeltoelating (keuring) en exploitatievergunning nodig is. Het nadeel hiervan is dat goed toezicht houden niet mogelijk is.
De Ksa maakte zich vooral zorgen doordat er in stadscentra steeds meer permanente arcadehallen opdoken. Waar in speelautomatenhallen een minimum leeftijd geldt van 18 jaar (en soms 21 jaar, afhankelijk van de APV), mogen bij de amusementscentra minderjarigen naar binnen. Het kan echter niet de bedoeling zijn dat minderjarigen in aanraking komen met gokken. Zoals bekend, zijn de hersens van minderjarigen nog volop in ontwikkeling. Hierdoor zijn ze extra vatbaar voor het ontwikkelen van gokverslaving, direct of later in het leven.
De gesprekken van de Ksa met FEC Nederland een paar jaar geleden, leidde tot de toezegging dat de automaten die niet overwegend om behendigheid vragen, gefaseerd worden weggehaald. In de tussentijd zien de leden van FEC er in hun arcades op toe dat automaten met kansspelelementen niet door minderjarigen worden bespeeld. Leden van FEC Nederland worden jaarlijks onderworpen aan een audit waarbij wordt gekeken naar naleving van de afspraken. Leveranciers en niet-leden van FEC Nederland zijn geattendeerd op de in gang gezette ontwikkeling en gestimuleerd hierin mee te gaan. Zo worden producenten gestimuleerd ‘skill based’ spellen (op basis van behendigheid) te maken of om te bouwen.
Ik heb met eigen ogen gezien dat de branche werk maakt van de omslag. Heel bewust is ervoor gekozen om van het vermaken van (onder meer) kinderen met behendigheidsspellen een heuse ‘business-case’ te maken. De Ksa blijft voorstander van het verwijderen uit de wet van het uitzonderingsregime voor kermisautomaten, zoals we eerder aan de Minister voor Rechtsbescherming (kansspelbeleid) hebben laten weten. Ondertussen is het mooi dat een belangrijk deel van de branche uit eigen beweging in de goede richting beweegt.
René Jansen