Gemeenten en gokken

De Wet Kansspelen op afstand verplicht alle vergunninghouders, dus ook bezitters van een aanwezigheidsvergunning, om kansspelverslaving zoveel mogelijk te voorkomen. Door de nieuwe wetgeving komen er veranderingen voor houders van aanwezigheidsvergunningen voor speelautomatenhallen.

Het gaat vooral om aanpassingen op het gebied van verslavingspreventie. De Wet Kansspelen op afstand voorziet in het Centraal Register Uitsluiting Kansspelen (Cruks).

• Houders van een aanwezigheidsvergunning moeten straks controleren of bezoekers geregistreerd staan in dit register. Als dat het geval is, moet de toegang geweigerd worden.
• Ook moeten houders van een aanwezigheidsvergunning het speelgedrag van spelers straks registreren en analyseren.
• Bij (vermoedens van) onmatig speelgedrag moet er een persoonlijk onderhoud met de persoon in kwestie plaatsvinden.
• Als er aanleiding is, moet de speler worden geadviseerd tot vrijwillige tijdelijke uitsluiting door registratie in Cruks.
• Als dit advies niet wordt opgevolgd, moet de Kanspelautoriteit worden gewaarschuwd door de houder van de aanwezigheidsvergunning.
• Verder moeten houders van aanwezigheidsvergunningen beleid voor jongvolwassenen ontwikkelen
• Ook gelden er ten opzichte van de Wet op de kansspelen aangescherpte eisen op het gebied van verslavingspreventiebeleid, onder meer wat betreft de eisen die er worden gesteld aan het personeel.

Ja, met de inwerkingtreding van de Wet kansspelen op afstand moet de speelautomatenhal van ieder bezoeker de identiteit vaststellen en verifiëren. Vanaf 1 oktober 2021 zijn deze gegevens ook nodig om te controleren of de speler staat geregistreerd in het Centraal Register Uitsluiting Kansspelen (Cruks).

Cruks is een belangrijk instrument om kansspelverslaafden te weren van deelname aan kansspelen. De speelautomatenhal kan na een eerste bezoek de bezoeker een unieke identificator toekennen die kan worden gebruikt bij volgende bezoeken, bijvoorbeeld een toegangspasje met een foto van de persoon. Hiermee wordt voorkomen dat bij elk bezoek opnieuw alle identiteitsgegevens moeten worden opgegeven.

Als er in een arcadehal alleen behendigheidsautomaten zoals flipperkasten staan, is het risico op kansspelverslaving minimaal. Als er ook kermisautomaten staan, wordt het risico groter. Sommige kermisautomaten zijn kansspelen en die kunnen daarom zeer verslavend zijn, vergelijkbaar met kansspelautomaten in het casino. Het hangt dus erg af van welke automaten in een arcadehal staan. De brancheorganisatie FEC Nederland heeft aangegeven slechts kermisautomaten te willen exploiteren zonder kansspelen.

De Wet op de kansspelen verplicht alle vergunninghouders, dus ook bezitters van een aanwezigheidsvergunning, om kansspelverslaving zoveel mogelijk te voorkomen.  Houders van een aanwezigheidsvergunning moeten aantoonbaar beleid hebben ter voorkoming van gokverslaving. In de wet staat ook dat reclame zorgvuldig en evenwichtig moet zijn om onmatige deelname te voorkomen. Een en ander is uitgewerkt in lagere regelgeving.

Arcadehallen zijn locaties waar meestal behendigheidsautomaten (bijvoorbeeld de flipperkast) én kermisautomaten (bijvoorbeeld een grijpkraan) staan. Behendigheidsautomaten mogen geen andere prijzen uitkeren dan een extra spel of verlengde spelduur. Kermisautomaten mogen prijzen in natura uitkeren waaronder zogenoemde tickets.

Voor behendigheidsautomaten is geen aanwezigheidsvergunning nodig. Voor kermisautomaten is in de Wet op de kansspelen een uitzondering gemaakt (het zogenoemde ‘kermisregime’). Hierdoor is het toezicht op kermisautomaten vanuit de Wet op kansspelan (Wok) zeer beperkt. Sommige gemeenten hebben in hun Algemene Plaatselijke Verordening (APV) geregeld dat er voor het mogen neerzetten van kermisautomaten (of: vestigen van een arcadehal) een vergunning van de gemeente nodig is. In andere gemeenten is op basis van de APV hier juist geen vergunning voor nodig. Gemeenten kunnen ook regelen dat voor een arcadehal een exploitatievergunning van de Ksa nodig is (zie ook volgende vraag).

De Ksa adviseert gemeenten in de eerste plaats in de APV te regelen dat er voor een arcadehal een vergunning nodig is. Daarnaast beveelt de Ksa aan in het gemeentelijk beleid te regelen dat een arcadehal een exploitatievergunning moet hebben van de Kansspelautoriteit. De Kansspelautoriteit kan dan toezicht houden op de zorgplicht.

De Raad van State deed in 2016 uitspraak over schaarse vergunningen,  de praktijk waarbij er een beperkt aantal vergunningen wordt verleend, in dit geval voor de vestiging van een speelautomatenhal. De hoogste bestuursrechter zegt dat bij de verdeling van deze vergunningen potentiële gegadigden gelijke kansen moeten krijgen. De procedure moet transparant zijn. Uit de uitspraak blijkt verder dat een gemeente beperkingen mag stellen aan de mogelijkheid tot mededinging, maar mededinging niet volledig mag uitsluiten. Dat wil zeggen dat een gemeente in een verordening niet slechts één pand mag aanwijzen waar een speelautomatenhal zich mag vestigen. De gemeente mag wel een bepaald gebied aanwijzen. Meer uitleg hierover op de site van de Raad van State.

Ja, die zijn als bijlagen toegevoegd in de Wegwijzer speelautomaten voor gemeenten (zie elders op deze pagina).

Nee, dat mag niet. Een restaurant mag wel reclame maken voor zijn gerechten, maar niet voor de eventuele aanwezigheid van kansspelautomaten. Hetzelfde geldt voor een café: reclame voor het café mag, maar niet voor de kansspelautomaten die daar staan opgesteld.